Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /home/xpress/public_html/components/com_k2/models/item.php on line 763

«14 ιστορίες Αντίστασης»: Μια έκθεση για την κατοχική Αθήνα

Τι κοινό μπορεί να έχει μια οικονομικά ευκατάστατη κυρία από την πλατεία Αμερικής, ένας εργάτης από τον Πειραιά, ένας φοιτητής του Πανεπιστημίου Αθηνών από τους Αμπελόκηπους, ένας Μικρασιάτης πρόσφυγας από την Καισαριανή, ένας μαθητής γυμνασίου από το Παγκράτι, ένας ανάπηρος του αλβανικού μετώπου από του Γκύζη, ένας δικηγόρος από τα Καλάβρυτα, ένας δάσκαλος από την Ήπειρο;

Η έκθεση αρχειακού υλικού με τίτλο «14 ιστορίες Αντίστασης», εστιάσει στα πρόσωπα που αντιστάθηκαν. Στους ανθρώπους οι οποίοι μέσα στη δίνη του πολέμου, μετατράπηκαν από πολίτες σε αγωνιστές, συγκροτώντας ένα εθελοντικό αντιφασιστικό στρατό. Στόχος λοιπόν αυτής της έκθεσης είναι να «δώσει πρόσωπο» σε αυτό που αφηρημένα ονομάζουμε Αντίσταση. 

Η έκθεση προσπαθεί να εντοπίσει τα λιγοστά ίχνη που άφησαν αυτοί οι άνθρωποι, καθώς αναφέρεται σε αγωνιστές και αγωνίστριες της Αντίστασης, που δεν είναι γνωστοί. Μια φωτογραφία τους, κάποια αναφορά σε γερμανικό έγγραφο, σε παράνομη εφημερίδα της εποχής, σε διοικητικά έγγραφα των ελληνικών σωμάτων ασφαλείας, το τελευταίο σημείωμα πριν την εκτέλεση, μια προφορική αφήγηση, συγκροτούν το παζλ του προσώπου. Χάρτες, φωτογραφίες κτιρίων και χώρων, όπως ήταν τότε, μας δίνουν την εικόνα της κατοχικής Αθήνας, μιας πόλης πολύ διαφορετικής από τη σημερινή. Χαρακτικά και αφίσες αποτυπώνουν συγκεκριμένες αντιστασιακές ενέργειες και μας μεταδίδουν την αίσθηση της εποχής.
Παράλληλα, μέσα από τις προσωπικές ιστορίες, η έκθεση αφηγείται τις μορφές που έλαβε η αντιστασιακή δράση σε Αθήνα και Πειραιά.
Μέσα από την ιστορία της Λέλας Καραγιάννη, βλέπουμε το μεγάλο δίκτυο, που είχε συγκροτήσει η οργάνωσή της, με στόχο την απόκρυψη και την οργάνωση διαφυγής Βρετανών στρατιωτών στη Μέση Ανατολή, για να μην πέσουν στα χέρια των Γερμανών.
Πόσοι γνωρίζουμε, όταν περνάμε από την οδό Μπουμπουλίνας στα Εξάρχεια, ότι στη συμβολή της με την οδό Τοσίτσα υπήρχε το κτίριο όπου στεγαζόταν το Υπουργείο Εργασίας, η αντεργατική πολιτική του οποίου, το είχε μετατρέψει σε πεδίο σφοδρών συγκρούσεων μεταξύ αντιστασιακών και δυνάμεων κατοχής; Η ιστορία του Δημήτρη Κωνσταντινίδη, του πρώτου νεκρού φοιτητή στις διαδηλώσεις της Αθήνας, εστιάζει την προσοχή μας σε αυτό τον τόπο και σκιαγραφεί παράλληλα το ρόλο των φοιτητών στο αντιστασιακό κίνημα.
Ο αγώνας των κατοίκων της πόλης ενάντια στον κατακτητή και τους συνεργάτες του, δημιουργεί ένα χάρτη αντίστασης σημαδεύοντας τον χώρο της κατοχικής Αθήνας. Ένα από αυτά τα σημάδια βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Στις 22 Ιουλίου 1943, στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Ομήρου, Γερμανοί στρατιώτες πυροβόλησαν τους άοπλους διαδηλωτές, σκοτώνοντας τουλάχιστον 13 από αυτούς. Μέσα από την ιστορία του Θωμά Χατζηθωμά, μέλους της ΕΠΟΝ και σπουδαστή της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Πολυτεχνείου, βλέπουμε όσα διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης και πιο αιματηρής διαδήλωσης στην κατοχική Ελλάδα, όπου Αθηναίοι και Αθηναίες σκοτώθηκαν για ένα κίνδυνο που απειλούσε τη Θεσσαλονίκη.
Αν και κάθε μορφή αντίστασης ήταν συνώνυμη με τον κίνδυνο του θανάτου, η δράση των μελών του Εργατικού ΕΑΜ στα επιταγμένα από τους Γερμανούς εργοστάσια, αναπτύχθηκε στο πλέον εχθρικό περιβάλλον. Δρώντας «στο στόμα του λύκου» και μέσα από αλλεπάλληλα σαμποτάζ και απεργίες, οι εργάτες κατάφεραν σημαντικά πλήγματα στην παραγωγική διαδικασία που προοριζόταν για να καλύψει τις ανάγκες του γερμανικού στρατού. Μέσα από την ιστορία του εφαρμοστή Γιώργου Ζαμπούνη, μαθαίνουμε για τη δράση του Εργατικού ΕΑΜ στο μεγαλύτερο εργοστάσιο μεταλλουργίας στο Κερατσίνι, που είχε επιταχθεί από τους Ναζί.
Αυτές είναι μερικές από τις «14 ιστορίες Αντίστασης» που μπορείτε να δείτε από 5 έως 30 Οκτωβρίου στο Κτίριο 6 (πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ) Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων στο Πάρκο Ελευθερίας (στάση Μετρό Μέγαρο Μουσικής) Δευτέρα, Τρίτη, Παρασκευή και Σάββατο: 09:00 – 21:00 / Τετάρτη, Πέμπτη και Κυριακή: 09:00-14:30, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την απελευθέρωση της Αθήνας με το γενικό τίτλο «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα Ελεύθερη».

Ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης είναι διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, συγγραφέας των βιβλίων «Η Εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα», Αλεξάνδρεια 2012 και «Δεκεμβριανά 1944. Η μάχη της Αθήνας», Αλεξάνδρεια 2014, έχει συμμετάσχει στο σχεδιασμό και διδάσκει στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Δημόσια Ιστορία» στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και είναι ο εμπνευστής και επιστημονικός υπεύθυνος των εκδηλώσεων με τίτλο «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα Ελεύθερη»


Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /home/xpress/public_html/templates/jsn_time_free/html/com_k2/templates/default/item.php on line 164
Rate this item
(0 votes)